Akciğer kanseri teşhisi, hastalığın evresi ve hastanın genel durumu dikkate alınarak farklı yöntemler kullanılarak yapılır. Bazı vakalarda hastalık tamamen tesadüf eseri fark edilirken, bazı vakalarda ise ortaya çıkan belirtiler ve hasta yakınmaları yol gösterici olur.
Akciğer kanserinin belirtileri, hem erken evrelerde fark edilmeyecek düzeydedir hem de soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklarla benzerdir. Bundan dolayı akciğer kanseri teşhisi her zaman çok kolay değildir. Solunum sistemi ile ilgili nefes darlığı, göğüs ağrısı ve öksürük gibi şikayetleri olanlar, deneyimli bir doktora giderecek söz konusu semptomların nedenlerini öğrenmelidir. Öksürük gibi basit bir şikayetin dahi akciğer kanseri teşhisi için kritik önemde olabileceği unutulmamalıdır.
Akciğer Kanseri Türleri Nelerdir?
Akciğer kanseri teşhisi, hastalığın türüne bağlı olarak farklı evrelerde ve farklı yöntemlerle yapılır. Bu hastalığın kendi içerisinde iki farklı türü vardır. Bunlara dair genel detaylar aşağıdaki gibidir:
1 – Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanseri
Toplam vakaların yaklaşık olarak %85’lik kısmını oluşturan bu tür, nispeten yavaş ilerleme eğilimine sahiptir. Yavaş ilerlediği için erken evrede dahi akciğer kanseri teşhisi yapılabilir. Ayrıca küçük hücreli dışı akciğer kanseri, kendi içerisinde farklı türlerden meydana gelir. Bunlara dair kısa bilgiler, aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
| Türler | Açıklama |
| Adenokarsinom | En sık görülen türlerden biridir ve sigara içmeyen kişilerde dahi yaygın olarak görülme riski vardır. Hastalık, çoğunlukla akciğerlerin dışındaki mukus üreten hücrelerden kaynaklı olarak ortaya çıkar. |
| Skuamöz Hücreli Karsinom | Sigara içenlerde en sık görülen türlerden biridir. Bronşlarda ortaya çıkma olasılığı yüksektir. |
| Büyük Hücreli Karsinom | Düzensiz ve büyük hücreleri ile dikkat çeker ve küçük hücreli olmayan türlerdeki en hızlı yayılanlardan biridir. |
Bunların haricinde farklı alt türler de vardır.
2 – Küçük Hücreli Akciğer Kanseri
Agresif ve hızlı yayılan bir tür olarak dikkat çeker. Erken evrelerde neredeyse hiç belirti vermemesi ve çok hızlı ilerlemesi, teşhislerin önemli ölçüde ileri evrelerde gerçekleşmesine neden olur. Bu türde akciğer kanseri teşhisi, farklı hastalıklara yönelik kontroller veya taramalarda erken evrede yapılır. Bunun haricinde nadiren erken teşhis söz konusu olur.
Akciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Akciğer kanseri teşhisi için belirtiler kritik öneme sahiptir. Zira bu belirtiler, hastalarda yakınmalara neden olur ve bunun üzerine hastalar doktora başvurur. Yaygın olarak görülen akciğer kanseri belirtileri aşağıdaki gibidir:
- İnatçı ve kronik öksürük
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Hırıltılı solunum
- Kanlı balgam
- Kilo kaybı
- İştahsızlık
- Halsizlik ve yorgunluk
- Çomak parmak
- Sık tekrarlayan akciğer enfeksiyonları
Hastalığın evresine göre söz konusu belirtilerin türü ve şiddeti farklılık gösterir. Son evrede semptomlar çok şiddetli olduğundan, bunlar çoğunlukla akciğer kanseri 4. evre ölüm belirtileri olarak ifade edilir. Ancak şiddetli semptomların her zaman ölüme neden olmayacağı unutulmamalıdır.
Akciğer Kanseri Teşhisi Nasıl Yapılır?
Akciğer kanseri teşhisi; hasta yakınmaları üzerine başlayan muayene sürecinde yapılır. Hastaların öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi semptomları olduğunda ilk olarak fizik muayene yapılır ve akciğer seslerinin doğal olup olmadığına bakılır. Daha sonra hastalardan akciğer grafisi istenir. Akciğer grafisi, tümör ve benzeri yapıların ortaya konması için önemlidir. Eğer fizik muayene ve röntgen temiz çıkarsa farklı hastalıklara odaklanılır. Ancak röntgende tümör gibi anormal yapılara dair şüpheler oluşursa hastalardan bilgisayarlı tomografi istenir.
Bilgisayarlı tomografi veya diğer ismiyle BT toraks, akciğerlerin detaylı olarak görüntülenmesini sağlar. Akciğer kanseri teşhisi için gerekli olan tümör gibi yapıların tespit edilmesine olanak verir. Ayrıca nodül gibi çok daha küçük anormal yapılar da söz konusu görüntüleme yöntemiyle tespit edilir.
Akciğer grafisi ve bilgisayarlı tomografi sonucunda tümörlerin yayılımı ve lokalizasyonu görülür. Son aşamada ise bu yapıların iyi veya kötü huylu olup olmadığını anlamak için biyopsi yapılır. Biyopsi, akciğer kanserinde teşhis için şarttır.
Akciğer Kanseri Teşhisi Biyopsi Yöntemleri
Akciğer kanseri teşhisi için yapılan biyopsinin kendi içerisinde farklı yöntemleri vardır. Tümörlerin konumu ve büyüklüğüne bağlı olarak söz konusu yöntemlerden uygun olan tercih edilir. Akciğer kanseri teşhisi biyopsi yöntemlerine dair detaylar şu şekildedir:
1 – Bronkoskopik Biyopsi
Lokal anestezi altında yapılan bronskopi, akciğer kanseri teşhisi sürecinde sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. Bu yöntemde hastaların burnundan girilerek solunum yolu boyunca ilerlenir. Esnek bir tüp olan bronskop ile tümörden parça alınır. Çoğunlukla merkezi hava yolları veya bronşlara yerleşen tümörlerde tercih edilir.
2 – Transtorasik İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (TİİAB)
İğne biyopsisi olarak da isimlendirilen bu yöntem, akciğerlerin uç bölümlerinde, yani cilde yakın noktalarda yer alan tümörlerde tercih edilir. Söz konusu yöntem çoğunlukla ultrason yardımı ile yapılır. Özel bir iğne ile göğüs duvarından girilir ve tümöre ulaşılarak gerekli parçalar alınır. Derin bölgeler için etkili bir yöntem olmasına karşın, nadiren de olsa pnömotoraksa (akciğer sönmesi) neden olabilir.
3 – Torakoskopi
Video yardımlı torakoskopik cerrahi (VATS) yöntemi ile gerçekleştirilir ve akciğer kanseri teşhisi sürecinde etkili sonuç verir. Bu yöntem genel anestezi altında yapılır ve küçük kesilerden girilerek tümörden parçalar alınır. Şüpheli dokuların ve akciğerlerin görüntülenmesini sağlaması, en önemli avantajlarındandır. VATS, aynı zamanda akciğer kanseri olan hastaların tedavilerinde de kullanılan bir cerrahi yöntemdir.
Bunların dışında açık akciğer biyopsisi, mediastinoskopi ve Tru-cut biyopsi gibi farklı seçenekler de vardır. Tüm seçenekler arasından hangisinin tercih edileceğine tümörün yeri, hastaların genel sağlık durumları ve riskler dikkate alınarak karar verilir.
Biyopsi başarısında göğüs cerrahisi uzmanlarının rolü kritiktir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, bu alanın en önemli ve en deneyimli isimlerinden biridir. Akciğer kanseri teşhisi ve biyopsi yöntemleri ile ilgili daha fazla bilgi almak için dilediğiniz zaman bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Akciğer Kanseri Tanısı Hangi Evrede Yapılır?
Akciğer kanseri teşhisi için herhangi bir evre sınırlaması yoktur. Aksine temel amaç, teşhisin olabildiğince erken yapılmasıdır. Ancak hastalığın erken evrelerde neredeyse hiç belirti vermemesi, kanser teşhisini bu dönemde zorlaştırır. Akciğer kanser riskini taşıyanlar, düzenli taramalarla söz konusu zorluğu aşabilir.
Yapılan araştırmalara göre akciğer kanseri teşhisinin yaklaşık %20’si evre I ve evre II’de gerçekleşmektedir. Evre III’deki teşhis oranı da yaklaşık %20’dir. Son evredeki teşhis oranının ise %60’a yakın olduğu bilinmektedir. Yakın sonuçlara sahip farklı araştırmalar da vardır.
Akciğer Kanseri Tedavisi
Akciğer kanseri teşhisi sonrasında hızlı şekilde tedavi planlanır. Bu süreçte onkoloji, göğüs cerrahisi, göğüs hastalıkları ve benzeri bölümlerden uzman hekimler birlikte hareket eder. Hastanın durumuna göre tedavi için cerrahi yöntemler, kemoterapi, radyoterapi, immünoterapi ve akıllı ilaçlar gibi seçenekler değerlendirilir. Erken evredeki teşhislerde öncelik cerrahi tedavidir. Cerrahi tedavi, tümörün geniş alana yayıldığı hastalarda tercih edilememektedir. Akciğer kanseri tedavisi hakkında daha fazla bilgi almak için Prof. Dr. Semih Halezeroğlu ile iletişime geçebilirsiniz.
Akciğer Kanseri Teşhisi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Akciğer kanseri teşhisi ile ilgili sıkça sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Akciğer Kanseri Nedir?
Akciğer kanseri; genetik mutasyondan kaynaklı olarak hücrelerin anormal bir şekilde çoğalması ve yeni dokular meydana getirmesidir. Bu dokular, kitle veya tümör olarak isimlendirilir ve farklı büyüklükte olur. Solunum fonksiyonlarını olumsuz etkileyen bu yapılar, yayılma ve farklı organlara sıçrama eğilimine sahiptir.
2 – Akciğer Kanseri Neden Olur?
Sigara, pasif içicilik, kimyasal maddelere maruz kalma, radon gazı, radyasyon ve hava kirliliği önemli nedenlerdendir. Ayrıca bazı kronik akciğer hastalıkları da risk faktörü olarak kabul edilir. Akciğer kanserinden korunma için bu risk faktörlerinden uzak durulmalıdır.
3 – Akciğer Kanseri Teşhisi Nasıl Yapılır?
Akciğer kanseri teşhisi, hastaların yakınmaları dikkate alınarak gerçekleştirilecek muayene ile yapılır. Fizik muayene, röntgen, bilgisayarlı tomografi ve biyopsi aşamaları sonucunda kesin tanı konulur. Akciğer kanseri 1.evre belirtileri olmadığı veya düşük şiddette olduğu için teşhis çoğunlukla ileri evrelerde yapılır.
4 – Akciğer Kanseri Evreleri Nelerdir?
Toplamda dört evre vardır ve ilk evrede tümör sınırlı bir alandır. İkinci evrede tümör daha büyüktür ve lenf düğümlerine sıçramış olabilir. Bu yüzden akciğer kanseri 2. evre belirtileri, ilk evreye göre daha belirgindir. Üçüncü evrede hastalık uzak lenf düğümlerine kadar yayılır. Son evrede ise farklı organlara metastaz gerçekleşir. Dolayısıyla akciğer kanseri 4. evre belirtileri daha şiddetlidir.
5 – Akciğer Kanserinin En Sinsi 9 Belirtisi Nedir?
Öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı, ses kısıklığı, kilo kaybı, iştahsızlık, hırıltılı solunum, kanlı balgam ve yorgunluk şeklindedir. Erkeklerde ve kadınlar akciğer kanseri belirtileri önemli ölçüde aynıdır.