Akciğerden su alınması sonrası hafif şiddette ağrı ve rahatsızlık hissi oluşabilir. Buna karşın daha önce yaşanan nefes darlığı şikayeti büyük ölçüde düzelir ve hastaların solunumları iyileşir. Operasyondan kan basıncı, nabız ve solunum yakından takip edilir. Hastaların bir kısmı aynı gün taburcu edilirken, bazıları ise birkaç gün gözetim altında tutulur.
Akciğerden su alınması sonrası görülen yüksek ateş, artan göğüs ağrısı, baş dönmesi, odaklanma problemleri ve yara bölgesinde görülen sızıntı, normal olmayan durumlardır. Bu tip durumlar fark edildiğinde hastaların direkt olarak doktorlarına veya bir sağlık kuruluşuna (acil servise) başvurması gerekir.
Akciğer Su Toplaması (Plevral Efüzyon) Nedir?
Akciğer su toplaması; akciğeri çevreleyen plevra boşluğunda normal olmayan seviyede su birikmesi durumudur. Plevra, akciğerler ile göğüs boşluğunu saran iki ince zardan oluşur. Bu zarlar arasında ise çok az sıvı bulunur. Bulunan sıvı, zarların birbirine sürtünmeleri sırasında zarar görmemesini sağlar. Ancak akciğer kanseri ve benzeri nedenlere bağlı olarak bu sıvı miktarı anormal şekilde artar. İşte bu durum, akciğerde sıvı birikmesi olarak isimlendirilir.
Akciğerdeki sıvı, plevra zarından salgılanır ve göğüs boşluğundaki zarlardan geçerek emilir. Söz konusu döngü sürekli devam eder ve zarlar arasındaki sürtünme kaynaklı rahatsızlıklar engellenir. Akciğer zarında sıvı birikmesi, salınım miktarının artmasına ya da emilim sürecindeki sorunlara bağlı olarak ortaya çıkar. Akciğerden su alınması sonrası yapılacak testler veya daha önce gerçekleştirilen tetkikler, bu problemin nedenini ortaya koyar.
Sağlık bir insanın plevrasında yaklaşık 20 ml sıvı olur. Hastalıklar ve benzeri nedenlerle bu sıvı miktarının arması, akciğerde su toplanması olarak ifade edilir. Sıvı birikmesi, başta nefes darlığı olmak üzere solunum sistemini olumsuz olarak etkiler. Hastalarda görülen etkiler, akciğerden su alınması sonrası oluşacak durumu da önemli ölçüde belirler.
Akciğerde Sıvı Birikmesi Belirtileri Nelerdir?
Akciğerde sıvı birikmesini farklı belirtileri vardır. Her ne kadar hastalarda görülen belirtiler farklılık gösterse de genel olarak aşağıdaki tablodaki gibi sıralanabilir:
| Belirtiler | Açıklama |
| Göğüs Ağrısı | Göğüs kafesinin yan bölümlerinde meydana gelen ağrı, en önemli belirtidir. Biriken sıvı, bir süre sonra göğüs kafesine baskı yapmaya başlar ve buna bağlı olarak farklı şiddette ağrılar oluşur. Ağrılar, hastalar hareket ederken daha belirgindir. |
| Nefes Darlığı | Biriken sıvı, nefes alıp verirken hastalarda rahatsızlık hissine neden olabilir. Buna bağlı olarak da nefes darlığı oluşur. Özellikle uykudayken nefes darlığı daha net şekilde hissedilir. |
| Sürtünme Sesi | Nefes alıp verirken normal olmayan ve sürtünmeden kaynaklı olan bir ses geliyorsa, bu da plevral efüzyon işaretlerinden biri olarak kabul edilir. |
| Öksürük | Plevral efüzyon, kuru öksürüğe yol açabilir. Sıvı birikmesi nedeniyle akciğer tam kapasite ile çalışmadığında bu durum görülür. Öksürük, çoğunlukla uzun sürer. |
| Ateş | Enfeksiyon kaynaklı plevral efüzyon, yüksek ateş ve titremeye neden olabilir. |
| Batma Hissi | Nefes alırken hissedilen batma hissi, bu rahatsızlığın en belirgin işaretlerinden biridir. |
| Yorgunluk | Sıvı birikmesi nedeniyle akciğerler tam kapasite çalışamaz ve buna bağlı olarak hastalar çok çabuk yorulur. |
Bu belirtiler, akciğerden su alınması sonrası önemli ölçüde ortadan kalkar. Ancak uygulanacak tedaviye göre bazı belirtiler tamamen kaybolmayabilir.
Akciğer Su Toplaması (Plörezi) Nedenleri
Akciğerde su toplamasının farklı nedenleri vardır. Akciğer hastalıkları bunların başında gelir. Yaygın olarak görülen akciğer zarı sıvı birikmesi nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Tüberküloz (verem), en önemli nedenlerden biridir. Bu hastalığın yaygın etkilerinden biri, akciğerde su toplanmasıdır. Biriken su, plevral efüzyon olarak sonuçlanır.
- Akciğer kanseri, yaygın olarak görülen bir diğer nedendir. Kanser hücreleri nedeniyle plevra zayıflar ve emilim süreci bozulur. Bu durum ise sıvı birikmesi ile sonuçlanır.
- Kalp yetmezliği, bu rahatsızlığa neden olan başka bir durumdur. Kalp yeteri kadar kan pompalayamadığı zaman vücutta biriken sıvıların dışarı atılması yavaşlar. Bu durum, plevral efüzyon olarak kendisini gösterir. Akciğerden su alınması sonrası sorunun tekrarlanmaması için kalp yetmezliğine yönelik olarak da tedavi uygulanmalıdır.
- Zatürre (pnömoni) ve diğer enfeksiyonlar nedeniyle bu organda iltihaplanma meydana gelir. Söz konusu durum ise sıvı birikmesine neden olur.
- Karaciğer hastalıkları nedeniyle bu organ fonksiyonları yeteri kadar yerine getirmemeye başlar. Buna bağlı olarak vücutta sıvı birikimi artar. Biriken sıvılar ise akciğer zarına sızabilir.
- Böbrek hastalıkları da vücuttaki sıvı birikimini artırarak benzer sonuçlara yol açabilir.
- Pulmoner emboli, akciğer damarlarında oluşan kan pıhtısı durumudur ve son derece ciddi bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığın etkileri arasında sıvı birikmesi de vardır.
Bu rahatsızlık için altta yatan başlıca nedenler bu şekilde sıralanabilir. Akciğerden su alınması sonrası benzer sorunun görülmemesi için nedenlerin de ortadan kaldırılması gerekir. Bu ise deneyimli bir doktora muayene olmayı gerektirir. Prof. Dr. Semih Halezeroğlu, göğüs cerrahisi alanında deneyimli bir doktordur. Sıvı birikmesi ve diğer akciğer hastalıkları hakkında bilgi almak için dilediğiniz zaman bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Akciğerde Su Toplanması Tedavisi
Akciğerde sıvı birikmesi tedavisi için öncelikle hastalığın nedeni tespit edilmeli ve bu neden ortadan kaldırılmalıdır. Örneğin; kalp yetmezliği bağlı akciğerde sıvı birikmesi tedavi sürecinde ilk olarak kalp yetmezliğinin etkisinin ortadan kaldırılmasına odaklanılır. Böylece akciğerden su alınması sonrası rahatsızlık tekrarlamaz. Sıvı birikmesine yönelik tedaviler ise şunlardır:
1 – Torasentez
Torasentez, özel bir iğne ile zarlar arasında biriken sıvının boşaltılması işlemidir. Tanı ve tedavi için kullanılan bir yöntemdir. Bu işlemde ince bir iğne ile göğüs duvarı geçilir ve boşluktaki su çekilir. Bu yöntem akciğerden su alınması sonrası için hastalara rahatlık sağlar.
2 – Göğüs Tüpü
Sürekli olarak sıvı birikmesi durumu söz konusu olduğunda göğüs boşluğuna tüp yerleştirilir. Böylece biriken su direkt dışarı alınır. Bu tedavi çoğunlukla birkaç gün boyunca devam eder.
3 – Plevrodez
Akciğer zarı ile göğüs duvarının özel bir madde ile birbirine yapıştırılmasıdır. Yapıştırma sayesinde plevral boşluğa yeniden sıvı birikmesi engellenir.
Akciğerde Su Toplanması Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Altta yatan nedene bağlı olarak tedavi süresi farklılık gösterir. Ancak bu tedavinin önemli kısmını akciğerden su alınması sonrası başlayan süreç oluşturur. Sıvı alınması, çok kısa sürer ve çoğunlukla hastalar aynı gün taburcu edilir. Ancak bazı durumlarda hastalar birkaç gün gözetim altında tutulur.
Akciğerden Sıvı Alınması Riskleri Nelerdir?
Akciğerden su alınması sonrası veya işlem sırasında oluşabilecek bazı riskler vardır. Bu riskler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- İğnenin akciğeri delmesi sonucunda pnömotoraks meydana gelebilir.
- İğnenin yanlış yönlendirilmesi sonucunda komşu organlarda hasar oluşabilir.
- İşlem bölgesinde kanama ve hematom riski vardır.
- Sıvının hızlı ve aşırı miktarda çekilmesi, ödeme yol açabilir.
- Malignite nedeniyle yapılan işlemlerde, iğnenin yanlış yönlendirilmesi kanser hücrelerinin yayılmasına yol açabilir.
Akciğerden Su Alınması Sonrası İyileşme Süreci
Akciğerden su alınması sonrası iyileşme süreci, altta yatan nedene bağlı olarak farklılık gösterir. Bazı durumlarda haslarda bu rahatsızlığı kısa sürede atlatırken, bazı vakalarda ise iyileşme için uzun tedaviler gerekir. Her hasta için farklılaşan bir durum vardır.
Akciğerden Su Alınması Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Akciğerden su alınması sonrası hastaların dikkat etmesi gerekenler şunlardır:
- Akciğerden su alınması sonrası hafif veya orta şiddette ağrı olabilir. Fakat bu ağrılar zaman içinde azalır. Azalmayan ve artan ağrılar için doktorla iletişime geçilmelidir.
- Akciğerden su alınması sonrası enfeksiyon riski vardır. Bu riskin engellenmesi için reçete edilen antibiyotikler kullanılmalıdır.
- Akciğerden su alınması sonrası nefes darlığı azalarak önemli ölçüde kaybolur. Azalmayan ve artan nefes darlığı için doktorla iletişime geçilmelidir.
Akciğerden Su Alınması Sonrası ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Akciğerden su alınması sonrası ile ilgili sık sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.
1 – Ciğerlerin Su Toplaması Öldürür mü?
Rahatsızlığın nedenine bağlı olarak etkisi değişir. Ancak biriken sıvılar, torasentez ve benzeri yöntemlerle boşaltılır. Dolayısıyla zamanında müdahale ile ölüm riski ortadan kaldırılır.
2 – Akciğerden Su Alınması Tehlikeli mi?
Deneyimli cerrahların güvenli yöntemlerle yaptığı işlemler güvenlidir.
3 – Akciğerden Su Alınması Sonrası Hangi Şikayetler Oluşabilir?
Hafif şiddette ağrı oluşabilir. Ayrıca yara bölgesinde şişlik ve morarma da oluşabilir. Bunlar beklenen ve geçici etkilerdir.
4 – Akciğerden Sıvı Alınması Sonrası Ağrı Normal mi?
Akciğerden su alınması sonrası oluşan hafif şiddetteki ağrı normaldir. Bu ağrı, azalarak kaybolur.
5 – Kanser Hastalarında Akciğerde Su Toplanması Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi için çoğunlukla torasentez tercih edilir ve bu yöntemde ince bir iğne ile sıvı boşaltılır. Daha sonra ise altta yatan diğer hastalığın tedavisine başlanır.
6 – Ciğerlerin Su Toplaması Yoğun Bakım Gerektirir mi?
Hastanın genel durumuna ve rahatsızlığın nedenine bağlı olarak hastaların yoğun bakıma alınması gerekebilir.